van onze redactie samenleving
HILVERSUM/DEN HAAG - De Tweede Kamer is geschrokken van de omvang van de fraude in de zorg. Valse nota's declareren, gesjoemel met pasjes en niet te controleren nota's: het tv-programma NOVA bracht woensdag naar buiten dat zowel patiënten als hulpverleners op grote schaal frauderen.
Het gaat daarbij in ieder geval om een bedrag van vele honderden miljoenen. Maar het zou zelfs om twee miljard euro kunnen gaan. De informatie komt uit al twee jaar geleden gepubliceerde interne rapporten van Zorgverzekeraars Nederland (de koepel van de verzekeraars) en van Justitie.
Directeur M. Bontje van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) zei woensdag in NOVA dat de fraude naar zijn berekening zo'n 400 tot 800 miljoen euro per jaar bedraagt, of wel meer dan één procent van de totale kosten in de gezondheidszorg. Zonder die fraude zouden de ziektekostenpremies met ongeveer 25 euro per jaar omlaag kunnen.
De zorgverzekeraars kwamen twee jaar geleden met het rapport Reden tot Zorg over de fraudegevoeligheid van de gang van zaken in de zorg. Daarna heeft elke verzekeringsmaatschappij een fraudecoördinator aangesteld en die functionarissen wisselen onderling informatie uit. Dat heeft geleid tot een databank met ongeveer tweehonderd fraudeurs, meest verzekerden, maar ook zorgaanbieders.
Pasjes
Op welke manieren kun je frauderen? Het Openbaar Ministerie schrijft in het rapport Zorg om zorgfraude dat op veel verschillende manieren wordt gefraudeerd. Fraude kan beginnen bij de start van een medische behandeling. Is de persoon die zich aan de balie meldt met een verzekeringspas, ook daadwerkelijk de persoon die hij/zij zegt te zijn? Is de pas niet uitgeleend, verhuurd of gestolen?
Vooral fraude met gestolen pasjes baart zorg. Illegalen en verslaafden die zich niet kunnen verzekeren, gebruiken ze bij behandeling in het ziekenhuis. Daardoor bestaat het gevaar dat verkeerde informatie terechtkomt in het dossier van degene die wel verzekerd is.
In de praktijk spelen daarnaast voorbeelden van het declareren bij de verzekering van een kroon die nooit door de tandarts geplaatst is. Ook wordt veel gesjoemeld met rekeningen van dokters in het buitenland.
Verzekeraars klagen bovendien over de codes waarmee ziekenhuizen aangeven welke handelingen zijn verricht bij een patiënt. Ze bieden de verzekeraars onvoldoende houvast om te kunnen controleren wat er echt is gebeurd.
Om de fraude in de zorg terug te dringen, hebben de zorgverzekeraars voorgesteld over te gaan tot identificatie met een paspoort in ziekenhuizen. Maar er bestaan ook al plannen voor een biometrische zorgpas (zie het kader). Bovendien willen ze dat fraudeurs uit het (verplichte) ziekenfonds gezet kunnen worden. Zorgverzekaars Nederland zal er daarnaast bij de nieuwe minister van volksgezondheid op aandringen meer inzichtelijke nota's van specialisten voor te schrijven.
Officier van Justitie Speijers zei in Nova dat het afgelopen jaar 115 keer aangifte is gedaan van fraude door zorgverzekeraars en dat dit geleid heeft tot negen strafrechtelijke onderzoeken. Het gaat bij de aangiftes om een schadebedrag van in totaal 880.000 euro.
Speijers houdt het voor mogelijk dat de fraude jaarlijks meer bedraagt dan twee miljard euro. Hij denkt dat de zorgverzekeraars meer kunnen doen om de fraude terug te dringen door er in de eigen organisatie meer alert op te zijn. Zo wees hij erop dat er al minder gesjoemeld kan worden met verzekeringspasjes als daar een foto op staat.
Boetes
De omvang van de fraude is ,,verbijsterend'' vindt CDA-Kamerlid Buys. Hij vraagt zich af of het College Toezicht Zorgverzekeringen hierover signalen heeft gehad. Dat controleert immers de boeken van de ziekenfondsen.
De VVD wil weten hoe lang dit al bekend is bij het kabinet en wat dit tot nu toe heeft gedaan. Woordvoerder Wilders wil zo spoedig mogelijk een debat met minister De Geus. Verleden jaar heeft hij voorgesteld een parlementair onderzoek te houden naar wat er is gebeurd met al het extra geld dat in de zorg is gestoken. De fraude moet in dit onderzoek meegenomen worden, aldus Wilders. Hij vindt dat de verzekeraars boter op hun hoofd hebben, omdat zij maar zelden aangifte doen.
PvdA-woordvoerder Arib stelt dat ,,de kosten van de fraude nu worden afgewenteld op de burger''. Zij vraagt zich bovendien af of het ministerie wel op de hoogte was van de rapporten. Net als het CDA wil zij weten wat De Geus nu gaat doen. Die wens leeft volgens SP-Kamerlid Kant kamerbreed.
PvdA, CDA en SP zien overigens niets in de suggestie van de zorgverzekeraars om mensen die frauderen uit het ziekenfonds te zetten. De overheid heeft een zorgplicht, stelt Arib. ,,Je kan mensen niet uit het ziekenfonds zetten. Als iemand bijvoorbeeld tbc heeft, moet hij worden behandeld. Dat is ook belangrijk voor anderen.'' Ook CDA'er Buys vindt het wel erg ver gaan om mensen uit het ziekenfonds te zetten wegens fraude. Fraudeurs zouden moeten worden aangepakt via de rechter, vinden de kamerleden. Als voorbeeld van een sanctie denkt Arib aan boetes. Voor de VVD is uit het ziekenfonds zetten trouwens wel bespreekbaar.
Apothekers
Is het probleem op te lossen? Volgens ZN-directeur Bontje is ,,geen enkele sector fraude-proof, ook de onze niet, maar pakken we de fraude nu wel flink aan''. Bontje wijst erop dat er intensief samengewerkt wordt met het Verbond van Verzekeraars en het OM, vooral bij de uitwisseling van informatie. ,,Reden tot Zorg is voor ons een eye-opener geweest'', aldus Bontje. ,,Het laat de zwakke plekken zien van de fraudebestrijding in de zorg. Sinds het rapport is er veel gebeurd. Belangrijk is bijvoorbeeld dat het fraudeprotocol van het Verbond van Verzekeraars inmiddels gekoppeld is aan de Gedragscode voor de Zorgverzekeraar.'' Inmiddels heeft ook (omgerekend naar verzekerdenaantal) ruim 95 procent van de zorgverzekeraars zich aangesloten bij het Platform Fraudebestrijding van ZN.
Een half jaar geleden, in juni 2002, kwamen er ook berichten naar buiten over fraude in de zorg. Het ging toen om apothekers die zich zouden verrijken door recepten van artsen 'in partjes op te delen', zodat ze steeds opnieuw een declaratie (van zes euro per recept) konden indienen. Ze schrijven medicijnen voor chronische patiënten dan bijvoorbeeld niet voor een periode van drie maanden voor, maar iedere maand. Het ging daarbij om bedragen variërend van een paar honderd tot tienduizenden euro's. Is dat probleem inmiddels uit de wereld geholpen?
,,Ja'', zegt woordvoerder Marianne de Jong van ZN. ,,De apothekers om wie het ging, moesten terugbetalen en hebben dat inmiddels ook gedaan. De controle is verder geïntensiveerd en we werken nog aan een instrument, een computerprogramma, om die controle ook eenvoudiger te maken.''
Geen opmerkingen:
Een reactie posten